Decreto
134/1998, do 23 de abril, sobre policía sanitaria mortuoria.
O artigo 33.1º do Estatuto de autonomía de Galicia,
atribúelle á Comunidade Autónoma o desenvolvemento lexislativo e a execución da
lexislación básica do Estado en materia de sanidade interior.
Consonte ó anterior, a Comunidade Autónoma de Galicia
dictou diferentes normas en materia de policía sanitaria mortuoria; así, o
Decreto 133/1982, do 4 de novembro, polo que se regulan as condicións
sanitarias dos cemiterios de Galicia (Diario Oficial de Galicia nº 30, do 4 de
decembro de 1982); o Decreto 108/1983, do 14 de xullo, no que se fixan as
condidicións sanitarias do transporte de restos humanos e regulación sanitaria
de empresas funerarias (Diario Oficial de Galicia nº 96, do 30 de xullo de
1983) e o Decreto 137/1986, do 30 de abril (Diario Oficial de Galicia nº. 98,
do 21 de maio) que modifica o Decreto 133/1982, do 4 de novembro.
Con fundamento en todas estas premisas e antecedentes normativos
e, tendo en conta as especiais características de Galicia e os usos e costumes
da súa poboación, faise necesario proceder ó establecemento dun marco normativo
xeral no que se recolla o conxunto de materias que compoñen a actividade de
policía sanitaria mortuoria. A tal propósito responde o presente decreto.
Por todo iso, por proposta do conselleiro de Sanidade e
Servicios Sociais e logo de deliberación do Consello da Xunta de Galicia na súa
reunión do día vintetrés de abril de mil novecentos noventa e oito,
DISPOÑO:
Artigo único
Apróbase o Regulamento de policía sanitaria mortuoria da
Comunidade Autónoma de Galicia que figura como anexo ó presente decreto.
DISPOSICIÓNS ADICIONAIS
Primeira.- As solicitudes de autorización referidas no presente
decreto formularanse segundo os modelos que figuran no anexo I.
Segunda.- Consideraranse como supletorias do presente
decreto as disposicións de igual ou inferior rango dictadas pola Administración
central do Estado sobre a materia, con excepción do réxime de distancias
establecido no Decreto 2263/1974, do 20 de xullo.
DISPOSICIÓNS TRANSITORIAS
Primeira.- Sen prexuízo do establecido na disposición
derraderira segunda empresas funerarias existentes na actualidade deberán
axustarse ó establecido no Capítulo VIII do regulamento no prazo dun ano a
partir da dita data.
Segunda.- No prazo dun ano, a partir da data de entrada en
vigor deste regulamento, os tanatorios e velatorios existentes na actualidade
deberán adaptarse ó establecido no seu Capítulo V del.
DISPOSICIÓN DERROGATORIA
A partir da entrada en vigor deste decreto quedan
derrogadas as seguintes disposicións: Decreto 133/1982, do 4 de novembro, que
regula as condicións sanitarias dos cemiterios; Decreto 108/1983, do 14 de xullo,
sobre condicións sanitarias de transporte de restos humanos e regulación
sanitarias de empresas funerarias e a Resolución do 12 de agosto de 1997, sobre
prestación do servicio de autorización de traslado de cadáveres e demais
disposicións de igual ou inferior rango que se opoñan ó establecido no presente
decreto.
DISPOSICIÓNS DERRADEIRAS
Primeira.- Autorízase ó conselleiro da Consellería de
Sanidade e Servicios Sociais para dicta-las disposicións necesarias para o
desenvolvemento e execución do presente decreto.
Segunda.-O presente decreto entrará en vigor o día seguinte
ó da súa publicación no Diario Oficial de Galicia.
ANEXO
Regulamento da policía sanitaria mortuoria
CAPÍTULO I
Disposicións xerais
1. Obxecto.
1. É obxecto do presente regulamento a regulación da
policía sanitaria mortuoria na Comunidade Autónoma de Galicia, que inclúe as
seguintes materias:
a) Toda clase de prácticas sanitarias sobre cadáveres, tal
como as de tanatopraxia e tanatoestética.
b) As condicións técnico-sanitarias que deben reuni-las
empresas funerarias, tanatorios, velatorios e crematorios de carácter público
ou privado nos traballos que realizan e medios que empregan para o transporte
de cadáveres e restos cadavéricos.
c) As condicións técnico sanitarias que teñen que
cumpri-los cemiterios, e os demais lugares de enterramentos autorizados.
d) As normas sanitarias no tratamento dos restos
cadavéricos.
2. Pola entidades propietarias os cemiterios poden ser:
a) Municipais: aqueles nos que a entidade propietaria é un
concello ou varios no caso de cemiterios mancomunados.
b) Confesionais: aqueles nos que a entidade propietaria é
unha confesión ou organización relixiosa, que pola súa vez poidan ser:
b.1 Parroquiais: aqueles nos que, a entidade propietaria é
a parroquia e a súa administración é xestionada polo crego encargado dela.
b.2 De comunidades exentas: aqueles nos que a entidade
propietaria é unha comunidade exenta de inhuma-los restos humanos dos seus
compoñentes nos cemiterios comúns.
b.3 Outros nos que a entidade propietaria é unha confesión
ou organización relixiosa distinta da católica.
c) Particulares: aqueles nos que a entidade propietaria é
unha asociación sen ánimo de lucro e legalmente constituída.
2. Inspección.
As funerarias, tanatorios, velatorios, crematorios,
cemiterios, así como toda clase de prácticas sanitarias sobre cadáveres poderán
ser inspeccionados polas autoridades sanitarias competentes da Administración
Autonómica e da municipal. A Consellería de Sanidade e Servicios Sociais
inspeccionará os ditos establecementos con periodicidade anual para os efectos
de comproba-lo cumprimento das especificacións do presente regulamento.
CAPÍTULO II
Definicións
3. Definicións.
Para os fins deste regulamento enténdese por:
Ampliación dun cemiterio. -A extensión fóra dos seus muros
de peche, con inmediatez física deles, ou o aumento do número total de
sepulturas previstas no proxecto inicial.
Cadáver.- O corpo humano durante os cinco primeiros anos
seguintes á morte. Esta computarase desde a inscrición de defunción no Rexistro
civil.
Cemiterio.- O recinto pechado adecuado para inhumar restos
humanos, que conta coa oportuna autorización sanitaria e demais requisitos
regulamentarios.
Cremación ou incineración.- É a reducción a cinzas do
cadáver ou resto cadavérico por medio da calor.
Crematorio.-Establecemento para a cremación de cadáveres,
que conta cos requisitos regulamentarios.
Conducción ordinaria.-Transporte dun cadáver, criatura
abortiva ou membro procedente de amputación, en ferétro, caixa de restos, desde
o domicilio mortuorio, lugar do aborto ou amputación, dentro do territorio da
Comunidade Autónoma de Galicia a un depósito funerario ou directamente a un
cemiterio ou crematorio do ámbito territorial da Comunidade Autónoma de
Galicia.
Depósito de cadáveres.- Lugar intermedio entre o domicilio
mortuorio e o destino final do cadáver, restos cadavéricos, criaturas abortivas
ou de membro procedente de amputación sen velación deles.
Domicilio mortuorio.- Lugar do óbito que, para os efectos
da presente regulamentación, é unha vivenda, un centro hospitalario ou un
tanatorio.
Empresas funerarias.- Entidades autorizadas para a
prestación dun ou varios servicios funerarios recollidos no presente decreto.
Putrefacción.- Proceso que conduce á destrucción da materia
orgánica do cadáver por microorganismos.
Refrixeración.- Os métodos que mentres dura a súa actuación
evitan o proceso de putrefacción do cadáver por medio do descenso artificial da
temperatura.
Restos cadavéricos.- O que queda do corpo humano, acabados
os fenómenos de destrucción da materia orgánica unha vez transcorridos os cinco
anos seguintes á morte.
Sepultura.- Calquera lugar destinado á inhumación dos
restos humanos dentro dun cemiterio. Inclúense neste concepto:
a) Fosas: excavacións practicadas directamente en terra.
b) Nichos: cavidades construídas artificialmente, que poden
ser subterráneas ou aéreas, simples ou múltiples.
c) Columbarios: construccións para o depósito das urnas de
cinzas.
Servicios funerarios.- Enténdese como tales as operacións
encamiñadas ó transporte, manipulación, prácticas mortuorias e calquera outra
das recollidas no presente decreto co fin de cumpri-lo destino final dos
cadáveres.
Tanotoestética.- Conxunto de técnicas de cosmética e
modelado que permiten mellora-la aparencia do cadáver.
Tanatopraxia.- Conxunto de técnicas aplicadas ó cadáver que
atrasan ou impiden os fenómenos putrefactivos a través de prácticas de
conservación transitoria ou embalsamamento.
Tanatorio.- Establecemento funerario habilitado como lugar
de etapa do cadáver, entre o lugar do falecemento e o de inhumación ou
cremación, debidamente acondicionado para a realización das prácticas de
tanatopraxia, tanatoestética e para a exposición dos cadáveres.
Traslados.- Transporte dun cadáver, criatura abortiva,
membro procedente dunha amputación ou restos cadavéricos en féretro ou caixa de
restos, desde o domicilio mortuorio, lugar do aborto, amputación ou cemiterio,
a un depósito de cadáveres ou directamente a un cemiterio ou crematorio fóra do
ámbito territorial da Comunidade Autónoma de Galicia.
Tamén terán o carácter de traslados os transportes de
cadáveres exhumados e restos cadavéricos dentro do ámbito territorial da
Comunidade Autónoma de Galicia.
Velatorios.- Establecementos para a exposición de cadáveres
que contan coa oportuna autorización sanitaria e demais requisitos
regulamentarios.
CAPÍTULO III
Clasificación sanitaria dos cadáveres e o seu
destino final
4.
Clasificación sanitaria dos cadáveres.
Para os efectos deste regulamento, os cadáveres
clasifícanse en dous grupos, segundo as causas de defunción:
Grupo 1º.- Comprende os das persoas falecidas por causa
radioactiva ou infecciosa, que supoñan risco sanitario, como o cólera, carbunco
e aqueloutras que, no seu momento, poida determina-la Consellería de Sanidade e
Servicios Sociais, cando excepcionais circunstancias epidemiolóxicas o fagan
necesario.
Grupo 2º.- Comprede tódo-los falecidos por calquera outra
causa.
5. Destino final
dos cadáveres.
O destino final de todo cadáver será:
a) Enterramento en lugar autorizado.
b) Cremación.
c) Utilización para fins científicos e de ensino de acordo
coas disposicións vixentes.
d) Preservación mediante as prácticas que
regulamentariamente autorice a Consellería de Sanidades e Servicios Sociais.
6. Destino final
dos restos humanos procedentes de abortos, amputacións e intervencións
cirúrxicas.
Tamén terán un dos destinos expresados no artigo anterior os
restos humanos de entidade suficiente procedentes de abortos, amputacións e
intervencións cirúrxicas, sen outro requisito na orde sanitaria, que o
certificado facultativo en que se acredite a causa e procedencias de tales
restos.
Cando o médico que o estenda deduza a existencia dos
posibles riscos de contaxio, poñerao inmediatamente en coñecemento do delegado
provincial da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais, que adoptará as
medidas oportunas.
CAPÍTULO IV
Prácticas de tanatopraxia e estética dos
cadáveres
7. Prohibición.
Non poderán realizarse prácticas de tanatopraxia nin de
tanatoestética sobre cadáveres cando o seu falecemento se producise por algunha
das causas sinaladas no grupo 1º do artigo 4º.
8. Observación
de normas xerais.
Os encargados da manipulación dos cadáveres deberán, no
desenvolvemento das súas funcións, observa-las normas xerais de manipulación de
productos biolóxicos.
9. Técnicas
de tanatopraxia e tanatoestética.
Aplicarase a técnica de tanatopraxia e tanatoestética
adecuada ó destino do cadáver e ó seu estado físico, que poderá ser supervisada
polas autoridades sanitarias competentes.
10. Realización.
As prácticas de tanotopraxia efectuaranse en lugares
autorizados baixo a supervisión e responsabilidade dun licenciado en medicina e
cirurxía.
O facultativo responsable certificará a súa actuación con
descrición das técnicas empregadas así como o precintado final do féretro.
11. Embalsamamento
e conservación transitoria dun cadáver.
O embalsamamento e conservación transitoria dun cadáver
poderá realizarse unha vez obtidas a certificación médica de defunción e a
licencia de enterramento, despois das 24 horas do falecemento e, en calquera
caso, antes das 48 horas posteriores ó falecemento.
12. Obrigatoriedade
de embalsamamento e conservación transitoria do cadáver.
1. O embalsamamento dun cadáver será obrigatorio nos
seguintes casos:
a) En que a inhumación non poida realizarse antes das
noventa e seis horas desde o momento do falecemento.
b) En traslados ó estranxeiro.
c) Nos traslados por vía aérea ou marítima.
d) Nos enterramentos en lugares especiais debidamente
autorizados.
O transporte dun cadáver embalsamado efectuarase en féretro
hermético coas características fixadas no artigo 36, apartado b), deste
regulamento, excepto nos casos de conducción ordinaria.
2. A conservación transitoria dun cadáver será obrigatoria
nos seguintes casos:
a) Cando a inhumación vaia realizarse despois das corenta e
oito horas e antes das noventa e seis.
b) Cando vaia ser trasladado a outras Comunidades
Autónomas.
c) En cadáveres conxelados ou refrixerados que non vaian
ser conducidos nas 24 horas inmediatas á súa retirada das cámaras ó cemiterio
ou crematorio.
13. Supostos de
catástrofes ou mortes colectivas.
No caso de catástrofes ou mortes colectivas deberán
aplicarse, excepcionalmente, as técnicas de conservación que para estes casos
especiais dicten as autoridades competentes.
CAPÍTULO V
Tanatorios e velatorios
14. Instrucción
de expedientes de construcción.
Os expedientes de construcción dun tanatorio serán
instruídos polos concellos. A súa construcción queda sometida ó réxime de
autorizacións previstas nos artigos 53º e 55º do presente regulamento.
15. Requisitos.
1. Os tanatorios deberán cumpri-los seguintes requisitos:
a) Terán acceso directo á vía pública.
b) Os accesos así como as dependencias de tránsito e
estancia do público terá accesos e circulacións independentes das de tránsito,
permanencia, tratamento e exposición dos cadáveres.
c) Deberán dispor de persoal, material e equipamento
necesario para atende-los servicios ofertados, garantindo un adecuado nivel de
hixiene e cumprimentos da normativa vixente en materia de seguridade e hixiene
no traballo.
2. Os hospitais tanto públicos como privados poderán dispor
de tanatorios, propios ou contratados, que se axustarán ó establecido no
presente regulamento.
16. Dependencia.
Os tanatorios disporán das dependencias e requisitos
seguintes:
1. Zona de exposición de cadáveres: a zona destinada á
exposición de cadáveres constará, como mínimo, de dúas áreas incomunicadas
entre sí; unha para a exposición do cadáver e outra para o público. A
separación entre ambas disporá dunha cristaleira impracticable ou
suficientemente ampla que permita a visión directa do cadáver ó público.
A área destinada á exposición do cadáver contará con
refrixeración para asegurar unha temperatura entre 2 e 5 (+2) graos centígrados
e disporá dun termómetro indicador visible desde o exterior.
2. Sala de tanatopraxia: estará deseñada e construída de
forma que favoreza a realización hixiénica de tódalas operacións; as paredes
serán lisas e o seu revestimento lavable; o solo impermeable terá un sumidoiro
para a evacuación de augas de limpeza; disporá de lavabo. Contará co material e
equipamento apropiados para as actividades de tanatopraxia. A sala contará con
instalación de ventilación e refrixeración.
3. Sala de tanatoestética: non será obrigatoria, podendo
utilizarse para estes efectos a sala de tanatopraxia. Cando exista, estará
deseñada e construída de forma que favoreza a realización hixiénica de tódalas
operacións e disporá de ventilación e refrixeración.
17. Instalacións.
As instalacións deberán contar con:
a) Medios necesarios para a desinfección de vehículos,
utensilios, roupas e demais material.
b) Adecuado sistema de eliminación de roupas e outros
obxectos.
c) Auga potable cun sistema de eliminación de augas
residuais á rede de sumidoiros, ou outro sistema autorizado.
d) Duchas e aseos para o persoal da empresa.
18. Libro de
rexistro oficial.
Os tanatorios disporán dun libro rexistro oficial de
servicios prestados, onde se inscribirán os datos que se determinen
regulamentariamente.
19. Velatorios.
Poderase autoriza-la instalación de velatorios para a
exposición de cadáveres, para darlles servicios, unicamente, ós falecidos no
municipio ou os que se vaian inhumar nel.
Reunirán as mesmas condición esixidas polos tanatorios
neste regulamento, coa excepción do establecido nos apartados 2 e 3 do artigo
16º.
O procedemento de autorización será o mesmo que o fixado
para os tanatorios.
CAPÍTULO VI
Cremación de cadáveres
20. Requisitos de
autorización.
A cremación de cadáveres poderá realizarse unha vez obtido
o certificado médico de defunción e a certificación de inscrición de
falecemento expedida polo Rexistro Civil, despois das 24 horas e antes das 48
horas posteriores ó falecemento.
En casos excepcionais o delegado provincial da Consellería
de Sanidade e Servicios Sociais poderá autoriza-la cremación de cadáveres
transcorrido o prazo de 48 horas establecido no parágrafo anterior.
21. Sala de
manipulación de cadáveres.
Os crematorios disporán dunha sala para a manipulación dos
cadáveres que estará deseñada e construída de forma que favoreza a realización
hixiénica de tódalas operacións; as paredes serán lisas e o seu revestimento
lavable; o solo impermeable, terá un sumidoiro para evacuación de augas de
limpeza e disporá de lavabo.
No caso de prestar algún tipo de servicio funerario
complementario dos recollidos no presente decreto solicitaranse as
correspondentes autorizacións sanitarias.
22. Prohibición
de reutilización de féretros.
Prohíbese a reutilización dos féretros que non se incineren
na cremación, que serán destruídos inmediatamente.
23. Cinzas.
As cinzas resultantes da cremación serán colocadas en urnas
apropiadas, figurando obrigatoriamente no exterior o nome do defunto, e
entregadas á familia, ou ó seu representante legal, para o seu posterior
depósito, á súa conveniencia, en sepultura, columbario, propiedade privada ou
esparcidas ó aire libre, con excepción das vías e demais zonas públicas sen
outra esixencia sanitaria.
24. Libro de
rexistro oficial.
Os crematorios disporán dun libro rexistro oficial de
cremacións, onde se inscribirán os datos que determine a Consellería de
Sanidade e Servicios Sociais.
CAPÍTULO VII
Inhumacións, exhumacións e transporte
de cadáveres
25. Requisitos
para o transporte do defunto.
Unha vez obtido o certificado médico de defunción, salvo
nos casos de intervención xudicial ou cadáveres do grupo 1º do artigo 4º,
poderá procederse ó transporte inmediato e directo ó domicilio do defunto,
tanatorio ou lugar autorizado, dentro da Comunidade Autónoma.
26. Inhumación do
cadáver.
A inhumación dun cadáver poderá realizarse, unha vez
obtidas a certificación médica de defunción e licencia de enterramento, despois
das 24 horas do falecemento e, en calquera caso, antes das 48 horas posteriores
ó falecemento.
Nos casos en que previamente se practicase a autopsia ou se
obtivesen órganos para trasplantes, poderase autoriza-la inhumación do cadáver
antes de que trancorran as 24 horas do falecemento.
27. Conducción
no caso de doazón de órganos e tecidos.
No territorio da Comunidade Autónoma de Galicia, cando o
cadáver sexa considerado doador de órganos e tecidos, non será obrigatoria a conducción
e o traslado de cadáveres en féretro e vehículo mortuorio desde o depósito ou
centro sanitario ó centro autorizado para a extracción de tecidos, conforme a
Lei 30/1979, do 27 de outubro.
Levarase a cabo, para os ditos efectos, en vehículos de transporte
sanitario, extremando as condición hixiénicas, mediante acondiciona-mento do
cadáver con material impermeable e sempre que non transcurran máis de oito
horas desde o falecemento ata a chegada ó centro autorizado para a extracción.
28. Exposición do
cadáver en lugar público.
Poderá autorizarse a exposición do cadáver en lugar
público, logo do embalsamamento, por un período superior ás corenta e oito
horas desde que se produxo a defunción. O delegado provincial da Consellería de
Sanidade e Servicios Sociais fixará as condicións sanitarias.
29. Suposto de
inhumación inmediata.
Cando existan razóns sanitarias que aconsellen a inhumación
inmediata dun cadáver ou, nos casos de cadáveres do grupo 1º do artigo 4º, a
autoridade sanitaria ordenará, agás nos casos de intervención xudicial, o seu
traslado urxente ó depósito do cemiterio do municipio onde ocorreu o
falecemento, para proceder á súa inhumación tan pronto sexa posible.
Os cadáveres contaminados por productos radioactivos serán
obxecto dun tratamento especial acordado polo órgano sanitario competente en
conexión cos servicios correspondentes do Centro de Investigación
Medioambientais, Enerxéticas e Tecnolóxicas.
En casos de excepcionais situacións epidemiolóxicas ou de
catástrofes, o órgano sanitario competente poderá autorizar que se efectúen
enterramentos nas condicións que determinen.
30. Lugar de
inhumación.
As inhumacións de cadáveres verificaranse sempre en lugares
de enterramento autorizados.
31. Utilización
de féretros.
Prohíbese a conducción, traslado e enterramento de
cadáveres sen o correspondente féretro das características que para cada caso
se indican no artigo 36º deste regulamento.
Os féretros, unha vez pechados, non se poderán abrir, agás
orde xudicial ou a petición dos familiares, sempre que se realice nun
tanatorio, velatorio ou establecemento autorizado e sempre que se trate de
cadáveres do grupo 2º do artigo 4º.
Nestas mesmas condicións poderá ser autorizado o cambio de
féretros, quedando prohibido en todo caso a reutilización deles.
Os féretros deberán conter exclusivamente o cadáver para o
que se autorizou o enterramento non podendo depositarse dous ou máis no mesmo
féretro agás non casos seguintes:
a) Nais e neonatos falecidos ambos no momento do parto.
b) Catástrofes ou situacións epidemiolóxicas excepcionais.
32. Transporte do
cadáver e restos cadavéricos dentro do territorio de Galicia.
1. Os cadáveres sen inhumar, do grupo 2º do artigo 4º,
poderán ser transportados en féretros comúns, dentro do ámbito territorial da
Comunidade Autónoma de Galicia, e terán que ser transportados en féretro de
traslados cando o transporte teña lugar pasadas as 48 horas dende o
falecemento. Nos casos en que se dean circunstancias excepcionais, o
facultativo que certifique a defunción establecerá as condicións de traslado e
inhumación.
2. Os restos cadavéricos, as criaturas abortivas e membros
procedentes de amputacións serán transportados en caixas de restos, tal como
dispón o artigo 36º apartado d).
33. Comunicación
do traslado sen inhumar e prohibicións de traslado.
Non se poderán realizar traslados de cadáveres clasificados
no grupo 1º, do artigo 4º, excepto cando se proceda á súa cremación e a causa
da morte non sexa de orixe radioactivo.
Non precisan de autorización sanitaria os traslados de
cadáveres sen inhumar, criaturas abortivas ou membros procedentes de
amputacións clasificados no grupo 2º, do artigo 4º, así como os restos
cadavéricos. Non obstante, a empresa funeraria comunicarllo previamente ó
delegado provincial da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais da provincia
na que se orixine o traslado, mediante o modelo de comunicación que determine
regulamentariamente, ó que xuntará copia do certificado de defunción. Cando se
realicen prácticas de tanatopraxia xuntarase ademais, a certificación do médico
a que se refire o artigo 10º do presente regulamento.
34. Reinhumación.
As delegacións provinciais da Consellería de Sanidade e
Servicios Sociais autorizarán a exhumación e transporte de cadáveres do grupo
2º do artigo 4º para a súa reinhumación no mesmo cemiterio utilizando féretro
común, ou en cemiterio distinto empregando para iso arcón de traslado. No caso
de restos cadavéricos serán depositados en caixas de restos.
Á solicitude acompañarase a partida de defunción literal
dos cadáveres dos que a súa exhumación se pretenda.
En caso de non dispor da certificación literal de
inscrición da defunción no Rexistro Civil deberá achegarse certificación en
extracto e certificado médico da defunción, onde conste a causa da morte.
Cando como resultado da morte exista un procedemento
xudicial en curso, terá que solicitarse ademais a autorización xudicial.
35. Traslado ó
estranxeiro
O traslado dun cadáver ó extranxeiro realizarase, previamente
embalsamado, segundo o disposto na normativa vixente.
36.
Características dos féretros.
Os féretros terán as seguintes características:
a) Féretros comúns: estarán construídos con material
adecuado sen aberturas, dun espesor mínimo de 15 milímetros. A tapa encaixará
convenientemente no corpo inferior da caixa. Non se poderá empregar ningún tipo
de material, revestimentos, bolsas, etc. de características impermeables que
impidan a normal putrefacción dos cadáveres.
b) Féretros de traslado: estarán compostos por dúas caixas.
A exterior, de características análogas ás dos féretros comúns, cun espesor
mínimo de 20 milímetros e reforzada. A caixa interior poderá ser de láminas de
chumbo ou de cinc soldadas entre si. Excepcionalmente, a Consellería de Sanidade
e Servicios Sociais poderá aprobar outro tipo de construcción de caixa
interior.
Os féretros de traslados serán acondicionados de forma que
impidan os efectos da presión dos gases no seu interior mediante a aplicación
de filtros depuradores e outros dispositivos adecuados.
c) Féretros para incineración: as súas condicións virán
fixadas polas necesidades de eliminación de residuos alleos ó cadáver e polas
do forno crematorios.
d) Caixas para restos cadavéricos, restos humanos
procedentes de abortos, intervencións cirúrxicas e amputacións: serán metálicas
ou de calquera outro material impermeable ou impermeabilizado. As súas
dimensións serán as precisas para conte-los restos con folgura.
e) Arcón de traslado: caixa con tapa de material resistente
e impermeable, fácil de desinfectar e de dimensións suficientes para conter un
féretro común.
37. Conducción de
cadáveres e restos cadavéricos.
A conducción e traslado de cadáveres e restos cadavéricos
poderá efectuarse en :
a) Coches fúnebres.
b) Furgóns de ferrocarril das características que sinalen
os ministerios competentes.
c) Avións ou buques de acordo coas normas que rexan nos
convenios internacionais e que esixan as compañías de navegación aérea ou
marítima.
d) Só en casos excepcionais valorados e autorizados polo
delegado provincial da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais, poderán
utilizarse vehículos de tracción animal.
38. Supostos
de prohibición de transporte do cadáver.
Queda totalmente prohibido o transporte de cadáveres e restos
cadavéricos en ambulancias, taxis, coches de aluguer ou de particulares ou
calquera outro medio que non sexan dos sinalados do artigo anterior.
Non terá o carácter de transporte, a conducción de
cadáveres que se realice por orde xudicial para a súa retirada da vía pública a
un domicilio mortuorio ou a un instituto de medicina legal, se a urxencia do
caso así o aconsellase.
39. Características
dos coches fúnebres.
1. Os coches fúnebres terán as seguintes características:
a) A separación ou distancia desde a cabina do conductor
ata a porta traseira do vehículo será a necesaria para que unha ver introducido
o féretros quede o habitáculo hermeticamente pechado.
b) A cabina ou habitáculo para o féretro será construído
con material impermeable para permitir un rápido e efectivo lavado e
desinfección. Os elementos de adorno serán impermeables e susceptibles dun
rápido lavado e desinfección.
2. A autorización para o seu uso será concedida pola
Consellería de Sanidade e Servicios Sociais, así como a comunicación de baixa
para o servicio, sen prexuizo do cumprimento do establecido por outras
disposicións nesta materia.
CAPÍTULO VIII
Empresas funerarias
40. Establecemento
de empresas funerarias.
En virtude do establecido no artigo 25, apartado j), da Lei
reguladora de bases de réxime local, correspóndelles ás corporacións locais a
facultade de outorgar licencia para establecemento de empresas para a
prestación de servicios funerarios, logo do informe da Consellería de Sanidade
e Servicios Sociais.
As empresas funerarias disporán como mínimo dos medios
seguintes:
a) Persoal para o traslado do féretro, dotado con roupa
adecuada.
b) Vehículo/s para o traslado de cadáveres.
c) Féretros e demais material funerario necesario, con
stock mínimo en función da media
dos servicios anuais.
d) Medios precisos para a desinfección de vehículos,
utensilios, roupas e demais material.
41. Libro de
rexistro.
As empresas funerarias disporán dun libro rexistro oficial
dos servicios prestados onde se inscribirán os datos que determine a
Consellería de Sanidade e Servicios Sociais.
42. Catálogo de
servicios.
As empresas funerarias disporán dun catálogo adecuado ós
usos e costumes do lugar, compresivo de tódolos servicios que presten, con
indicación detallada das características dos cadaleitos, coches fúnebres e das
tarifas vixentes situado en lugar visible ó público.
43. Responsabilidade.
As empresas funerarias serán responsables do material que
subministren, así como do funcionamento do servicio.
CAPÍTULO IX
Normas sanitarias dos cemiterios
44. Número e
características mínimas.
Cada municipio terá polo menos un cemiterio de
características adecuadas á súa densidade de poboación e ós usos e costumes do
lugar.
45. Cemiterios
confesionais ou particulares.
Poderán establecerse cemiterios confesionais ou
particulares, sempre que reúnan os requisitos e autorizacións establecidos
neste regulamento.
46. Localización
dos cemiterios de nova construcción.
A localización dos cemiterios de nova construcción corresponderá
ó prevido para cada municipio no planeamento urbanístico.
47. Zona de
protección.
Arredor do solo destinado á construcción dun novo cemiterio
establecerase como zona de protección unha franxa de 50 metros de largo
totalmente libre de todo tipo de construcción, medida a partir do peche
exterior do cemiterio.
48. Instalación
mínimas.
Todo cemiterio deberá necesariamente posuí-las seguintes
instalacións:
1. Un local destinado a depósito de cadáveres que terá as
características seguintes:
a) Capacidade mínimas: terá como mínimo 5x4x3 metros.
b) Paredes: serán lisas e impermeables para que poidan ser
lavadas con facilidade; as arestas e vértices interiores suavizaranse de xeito
que resulten superficies curvas.
c) Solos: serán impermeables e con inclinación suficiente
para que discorran facilmente as augas de limpeza, que verterán a unha rede de
sumidoiros ou, no seu defecto, a unha fosa séptica.
d) Auga: disporán de auga potable en cantidade suficiente.
e) Mesa de material impermeable e lavamáns.
Cando se acredite documentalmente que no mesmo municipio
existe un depósito de cadáveres noutro cemiterio, poderá eximirse da necesidade
de instalación no de nova creación.
2. Tódolos cemiterios disporán dun número de sepulturas
dispoñibles e axeitadas á poboación á que vaian servir.
3. Un sistema axeitado para a eliminación de roupas e
útiles, madeiras, e demais residuos procedentes da evacuación e limpeza de
sepulturas ou da limpeza de cemiterios.
4. Servicios sanitarios adecuados.
49. Condicións
das sepulturas.
As sepulturas deberán reunir como mínimo as condicións
seguintes:
1. Fosas: a profundidade das fosas será como mínimo de dous
metros, o seu largo de 0,80 metros e a súa lonxitude como mínimo de 2,40
metros, cun espacio de medio metro de separación entre unhas e outras, e con
reserva de fosas de medidas especiais.
2. Nichos:
a) O nicho terá como mínimo 0,75 metros de largo, por 0,65
metros de altura e 2,40 metros de profundidade, e con reserva de nichos de
medidas especiais.
b) Se os nichos son construídos polo sistema tradicional, a
súa separación será de 0,10 metros en vertical e 0,07 metros en horizontal.
c) Se se utilizan sistemas prefabricados previamente
homologados polo Ministerio de Sanidade e Consumo, a separación horizontal e
vertical entre nichos virá dada polas características técnicas de cada sistema
constructivo concreto.
d) As galerías destinadas a defender das choivas as
cabeceiras dos nichos terán 2,50 metros de largo, contados desde o seu máis
saínte parámetro interior e o seu telladiño apoiarase nun entramado vertical,
sen limita-los espacios abertos con ningunha clase de construcción.
e)Aínda que os materiais utilizados na construcción de
nichos e sepulturas sexan impermeables, cada unidade de enterramento e o
sistema no seu conxunto será permeable, asegurándose unha drenaxe adecuada e
unha expansión dos gases en condicións de inocuidade e saída ó exterior pola
parte máis elevada.
3. Columbarios: terán como mínimo 0,40 metros de largo,
0,40 metros de alto e 0,60 metros de profundidade.
50. Osario e
forno incinerador de residuos.
Todo cemiterio deberá contar cun osario xeral destinado a
recolle-los restos provenientes das exhumacións e, a poder ser, un forno
incinerador de residuos.
51. Documentación
de expedientes para a autorización de nova construcción e ampliación de
cemiterios.
1. Os expedientes para a autorización de nova construcción
e ampliación dos cemiterios serán instruídos polos concellos. O expediente
deberá contar coa seguinte documentación:
a) Instancia da entidade propietaria.
b) Lugar de radicación.
c) Informe urbanístico favorable do concello.
d) Autorización da Consellería de Política Territorial,
Obras Públicas e Vivenda, nos supostos en que esta sexa preceptiva, de
conformidade co disposto no artigo 77.4º da Lei 1/1997, do 24 de marzo, do Solo
de Galicia.
e) Informe xeolóxico favorable dos terreos, profundidade da
capa freática, dirección das correntes de augas subterráneas, permeablilidade
do terreo e demais características que acrediten que non hai perigo de
contaminación de ningún establecemento de auga.
f) Memoria e planos subscritos por técnico competente, no
que se farán consta-la extensión e capacidade previstas, distancia mínima en
liña recta á construcción existente máis próxima ou ó terreo urbanístico apto
para ela, comunicacións coa zona urbana, distribución dos distintos servicios,
recintos, edificios e xardíns, e clase de obra e materiais que se han de
empregar nos muros de cerramento e nas edificacións.
2. Nos expedientes relativos ós cemiterios municipais e
mancomunados a instancia será substituída pola certificación de acordo adoptado
polo órgano competente de realiza-la súa construcción, e a autorización sanitaria
confirmará a licencia de obras implícita naquel acordo.
52. Reclamacións.
Concluído o expediente, o concello exporalle ó público
durante un prazo de quince días, para efectos de reclamacións que, en cada caso
de producirse, se remitirán debidamente informados polos concellos.
53. Autorización
sanitaria.
Terminada a instrucción e rematado o período de exposición,
o expediente e o proxecto remitiranse ó delegado provincial da Consellería de
Sanidade e Servicios Sociais, o cal, de axustarse o proxecto e o expediente á
normativa sanitaria vixente, outorgará a correspondente autorización sanitaria,
dando conta da dita resolución á entidade propietaria e ó concello
correspondente para efectos de outorgamento da licencia de obras.
54. Proxecto de ampliación.
Para a aprobación dun proxecto de ampliación dun cemiterio
existente teranse que observa-los mesmos trámites e condicións que para os de
nova construcción, excepto no referente á distancia prescrita no artigo 47º
para aqueles cemiterios autorizados antes da entrada en vigor do presente
decreto, da que quedan eximidos, así como do establecido no punto e) do artigo
51º. Respecto dos exceptuados emitirá informe preceptivamente a Dirección Xeral
de Patrimonio Cultural.
55. Autorización
de apertura.
Rematadas as obras de construcción ou ampliación dun
cemiterio, a entidade propietaria, a través do concello, comunicarallo ó
delegado provincial da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais, o cal
ordenará a realización da visita de inspección de fin de obra co obxecto de
comproba-lo cumprimento das condicións sanitarias aplicables ó caso e concederá
ou non a autorización de apertura.
56. Cambio de
destino.
Non poderá cambiarse o destino dun cemiterio, ata despois
de transcorrer como mínimo cinco anos desde a derradeira inhumación, agás que
razóns de interese público o aconsellen.
57. Declaración
de estado de ruína das sepulturas.
O delegado provincial da Consellería de Sanidade e
Servicios Sociais e por razóns sanitarias, de oficio ou por instancia de
particulares, poderá propoñer que, polo concello, se declare o estado de ruína
das sepulturas mediante expediente contradictorio previsto na normativa
urbanística, considerándose para tales efectos, como parte intesado ó
propietario do dereito de uso delas.
O Concello do que depende aquel cemiterio farallo saber á
entidade propietaria e ó público cunha antelación de tres meses, mediante
publicación nos boletíns e diarios oficiais e os xornais de maior circulación
no municipio, co fin de que as familias dos inhumados poidan adopta-las medidas
que o ordenamento xurídico lles permita.
Para os efectos deste artigo, considerarase como sepultura
en estado de ruína a que como tal se define no artigo 171 da Lei 1/1997, do 24
de marzo, do solo de Galicia.
58. Requisitos.
A declaración do estado de ruína dunha sepultura requirirá
que a entidade propietaria, logo da autorización do delegado provincial da
Consellería de Sanidade e Servicios Sociais, dispoña a exhumación dos cadáveres
existentes para a súa inmediata reinhumación no lugar en que o propietario do
uso da sepultura dispuxese; se non constase o dito acto de disposición, a
reinhumación efectuarase nun osario xeral.
59. Suspensión de
enterramentos.
No suposto en que por razóns sanitarias ou de esgotamento
transitorio ou definitivo da súa capacidade, se estime necesario, os concellos
ou entidades de quen dependan os cemiterios afectados poderán suspende-los
enterramentos neles, logo da resolución de clausura temporal da Consellería de
Sanidade e Servicios Sociais e provendo o necesario para o cumprimento do
disposto nos artigos 44º e 54º do presente regulamento.
60. Clausura
definitiva dos cemiterios.
Sen prexuízo do establecido na lexislación vixente, resultante
dos convenios celebrados coa Santa Sé, e demais igrexas, confesións e
comunidades relixiosas, corresponderalle á Consellería de Sanidade e Servicios
Sociais a competencia para autoriza-la clausura definitiva dos cemiterios e o
traslado total ou parcial dos restos.
61. Autorización
de recollida e traslados de restos humanos.
A recollida e traslado total ou parcial dos restos humanos
dun cemiterio, por petición da entidade propietaria, será autorizada polo
delegado provincial da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais, sempre que
transcorresen, polo menos cinco anos desde a derradeira inhumación efectuada.
Os restos recollidos serán inhumados noutro cemiterio.
A entidade propietaria farallo saber ó público na forma e
con efectos establecidos no artigo 57º do presente regulamento.
62. Panteóns
especiais.
1. O conselleiro de Sanidade e Serviciós Sociais poderá
autoriza-la construcción de panteóns especiais, tales como criptas, bóvedas ou
similares, en igrexas e en recintos distintos dos cemiterios, logo do informe
favorable do proxecto, informe da Dirección Xeral do Patrimonio Cultural e da
información pública practicada polo prazo de quince días.
2. Rematadas as obras de construcción, a entidade
propietaria comunicarallo ó delegado provincial de Consellería de Sanidade e
Servicios Sociais, o cal ordenará a realización da visita de inspección de
remate de obra co obxecto de comproba-lo cumprimento das condicións sanitarias
aplicables ó caso.
63. Libro
oficial.
Os lugares especiais e os cemiterios de tales
características, en virtude das licencias legais correspondentes, disporán dun
libro oficial onde se inscribirán os datos que se determinen
regulamentariamente.
CAPÍTULO X
Infraccións e sancións
64. Infraccións.
Terán a consideración de infraccións de acordo co disposto
no artigo 35 da Lei 14/1986, do 25 de abril, xeral de sanidade, as seguintes
accións e omisións:
Infraccións leves:
1ª. O incumprimento da obriga das empresas funerarias de
comunica-los traslados de cadáveres á delegación provincial da Consellería de
Sanidade e Servicios Sociais.
2ª. O incumprimento da levanza dos rexistros establecidos
nos artigos 18º, 24º, 41º, e 63º.
3ª. O incumprimento do establecido para os coches fúnebres
no artigo 39º.
4ª. O incumprimento dos requisitos, obrigas ou prohibicións
establecidas neste decreto que, en razón dos criterios recollidos neste artigo,
merezan a cualificación de leves ou non proceda a súa cualificación como faltas
graves ou moi graves.
2. Infraccións graves:
1ª. Carecer dos libros rexistros establecidos nos artigos
18º, 24º, 41º e 63º.
2ª. Impedi-la actuación dos inspectores, debidamente
acreditados, nos establecementos ou instalacións regulados neste decreto.
3ª. A apertura dun féretro pechado sen as autorizacións correspondentes.
4ª. O incumprimento do establecido para a exhumación de
cadáveres ou resto cadavéricos no artigo 34º.
5ª. A conducción e tralado de cadáveres en medios distintos
dos recollidos no artigo 37º.
6ª. A exposición de cadáveres en lugares públicos sen a
autorización ou as condicións establecidas no artigo 28º.
7ª. A reincidencia na comisión de infraccións leves nos
últimos tres meses.
8ª. As que, en razón dos elementos recollidos neste artigo,
merezan a cualificación de graves ou non proceda a súa cualificación como
faltas leves ou moi graves.
3. Infraccións moi graves.
1ª. O enterramento de cadáveres, restos cadavéricos,
criaturas abortivas ou membros procedentes de amputacións en lugar non
autorizado.
2ª. A realización de práticas de tanatopraxia en lugares ou
por persoal non autorizados.
3ª. A conducción, traslado e enterramento de cadáveres sen
o correspondente féretro.
4ª. As que, en razón dos elementos recollidos neste artigo
e do seu grao de concorrencia, merezan a cualificación de moi graves ou non
proceda a súa cualificación como faltas leves ou graves.
5ª. A reincidencia na comisión de faltas graves nos últimos
cinco anos.
65. Sancións.
1. As accións ou omisións constitutivas de infraccións,
segundo o previsto no artigo 64º deste decreto, serán obxecto das sancións
administrativas correspondentes, logo de instrucción do oportuno procedemento,
sen prexuízo das responsabilidades civís, penais ou doutra orde que poidan
ocorrer. O procedemento para a imposición de sancións axustarase ós principios
establecidos no título IX da Lei de réxime xurídico das administracións
públicas e do procedemento administrativo común.
2. As infraccións a que se refire o artigo 64º do presente
decreto serán sancionadas con multa de acordo coa gradación establecida no
artigo 36 da Lei 14/1986, do 25 de abril, xeral de sanidade.
Nos supostos de infraccións moi graves, poderá ser acordado
polo Consello da Xunta de Galicia, de acordo co disposto no artigo 36.2 da Lei
14/1986, do 25 de abril, xeral de sanidade, o peche temporal do establecemento,
instalación ou servicio por un prazo máximo de cinco anos.
3. Non terá carácter de sanción a clausura ou peche do
establecemento ou instalacións que non conten coas previas autorizacións ou
rexistros sanitarios preceptivos, ou a suspensión do seu funcionamento ata
tanto se emenden os defectos, ou se cumpran os requisitos esixidos por razóns
de sanidade, hixiene ou seguridade.
66. Órganos
competentes para a imposición de sancións.
Os órganos competentes para a imposición de sancións e
medidas a que se refire o presente regulamento, sen prexuízo das facultades que
lle sexan conferidas por outras disposicións son:
1. Os delegados provinciais da Consellería de Sanidade e
Servicios Sociais, para a imposición de sancións cando a súa contía non exceda
de cen mil pesetas (100.000 pesetas).
2. O director xeral de Saúde Pública para a imposición de
sancións cando a súa contía estea comprendida entre cen mil unha pesetas
(100.001 pesetas) e un millón de pesetas (1.000.000 de pesetas.).
3. O conselleiro de Sanidade e Servicios Sociais cando a
súa contía estea comprendida entre un millón unha pesetas (1.000.001 ptas.) e
dous millóns cincocentas mil pesetas (2.500.000 ptas.).
4. O Consello da Xunta de Galicia para a imposición de
sancións cando a súa contía sexa superior a dous millóns cincocentas mil
pesetas (2.500.000 ptas.) e a clausura ou peche temporal de establecementos.
67. Peche
temporal do establecemento, instalación ou servicios.
Nos supostos de infraccións moi graves poderá ser acordado
polo Consello da Xunta de Galicia o peche temporal do establecemento,
instalación ou servicio polo prazo máximo de cinco anos.
CAPÍTULO XI
Recursos
68. Órgano
competente.
Contra as resolucións que ó abeiro do presente regulamento
dicten os delegados provinciais da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais
e o director xeral de Saúde Pública, poderase interpor recurso ordinario no
prazo dun mes ante o conselleiro de Sanidade e Servicios Sociais, conforme o
disposto nos artigos 107.1º e 114 da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime
xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común.